देशात लवकरच ८ नव्या बँका

नवी दिल्ली : भारतीय रिझर्व्ह बँकेकडे (RBI) पात्रता पूर्ण करणारी ८ निवेदने आली आहेत. त्यानुसार सर्वप्रकारच्या सेवा देणाऱ्या युनिव्हर्सल बँक अर्थात सार्वत्रिक सेवा देणाऱ्या बँक स्थापन करणारे ४ आणि लघु अर्थपुरवठा करणाऱ्या म्हणजेच स्मॉल फायनान्स बँकेसाठी (SFB) चार निवेदनांचा समावेश आहे. यूएई एक्स्चेंज अँड फायनान्शियल सर्व्हिस लिमिटेड (UAE Exchange & Financial Services), द रिपॅट्रिएट्स को ऑपरेटिव्ह फायनान्स अँड डेवलपमेंट बँक लि. (REPCO Bank), चैतन्य इंडियन फिन क्रेडिट प्रायव्हेट लि (Chaitanya India Fin Credit ) आणि पंकज वैश्य (Pankaj Vaish) यांनी युनिव्हर्सल बँक लायसन्ससाठी अर्ज केले आहेत.

फ्लिपकार्टचे सहसंस्थापक सचिन बंसल यांनी सप्टेंबर 2019 मध्ये चैतन्य प्रा. लिमिटेडमध्ये 739 कोटी रुपये गुंतवून बहुसंख्य शेअर्स खरेदी केले होते. सचिन बंसल हे चैतन्य इंडियन फिन क्रेडिट प्रायव्हेट लि. चे मुख्य संचालक आणि CEO आहेत. लघु अर्थपुरवठा बँकेसाठी चार अर्ज आले आहेत. यामध्ये वीसॉफ्ट टेक्नोलॉजी प्रायव्हेट लि (VSoft Technologies), कालीकट सिटी सर्विस कोऑपरेटिव बँक लि. (Calicut City Service Cooperative Bank), अखिल कुमार गुप्ता (Akhil Kumar Gupta) आणि द्वारा क्षेत्रीय ग्रामीण फायनान्शिअल सर्व्हिसेस प्रायवेट लि. (Dvara Kshetriya Gramin Financial Services) यांचा समावेश आहे.

युनिव्हर्सल बँकेसाठी निकष
नियमावलीनुसार, युनिव्हर्सल बँकेसाठी किमान 500 कोटींचं भांडवल हवं. म्हणजे तुम्हाला जर सार्वत्रिक सेवा देणारी बँक सुरु करायची असेल तर तुमच्याकडे किमान 500 कोटींचं भांडवल असावं. दुसरीकडे लघु अर्थपुरवठा करणाऱ्या बँकांसाठी हीच मर्यादा 200 कोटी रुपये भांडवलाची आहे. जर एखादी नागरी सहकारी बँक स्वेच्छेने स्मॉल फायनान्स बँकेमध्ये (SFB) रुपांतरीत होणार असेल तर त्यासाठी 100 कोटी भांडवलाची अट आहे. मात्र 5 वर्षात त्यांना 200 कोटी भांडवलं दाखवावं लागेल.

पासपोर्टबाबत नियमात बदल

गृह मंत्रालयाने ओव्हरसीज सिटीझन ऑफ इंडिया (OCI) कार्ड देण्याच्या नियमात बदल केला आहे. नवीन नियमांतर्गत, जर एखाद्या व्यक्तीने वयाचे 20 वर्षे ओलांडले असेल तर त्यास फ्रेश पासपोर्टनंतर नवीन कार्ड देण्याची आवश्यकता नाही. आतापर्यंत वयाच्या 20 वर्षानंतर नवीन पासपोर्ट जारी झाल्यानंतर ओसीआय कार्ड देखील दिले जात होते. वयाच्या 50 व्या वर्षानंतर पुन्हा एकदा नवीन ओसीआय कार्ड तयार करावे लागते. मंत्रालयाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, नियमांमध्ये हा बदल ओसीआय कार्डधारकांच्या सोयी लक्षात घेऊन करण्यात आला आहे.

20 वर्षापेक्षा कमी वयाच्या लोकांना दिले जाईल ओसीआय कार्ड
या अधिकाऱ्याने सांगितले की, आता केवळ 20 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या लोकांना ओसीआय कार्डधारक म्हणून नोंदणी केली जाईल. जे केवळ नवीन पासपोर्ट बनवितात त्यांनाच हे दिले जाईल जेणेकरुन त्यांच्या फेशियल फिचर्सचा त्यात समावेश असेल.

ओसीआय पोर्टलवर माहिती अपलोड करावी लागेल
नवीन नियमात नमूद केले आहे की 20 वर्षापेक्षा कमी वयाच्या लोकांना नवीन पासपोर्ट जितक्या वेळा दिले जाईल, तितक्या वेळा त्यांना ओसीआय पोर्टलवर या नवीन कागदपत्राची एक प्रत आणि नवीन फोटो अपलोड करावा लागेल. वयाची 20 वर्षे ओलांडल्यानंतर नवीन पासपोर्ट दिल्यानंतरही या प्रक्रियेचे पालन केले जाणार नाही. पासपोर्ट आणि छायाचित्र वयाच्या 50 वर्षानंतर अपडेट केले जाईल. नवीन पासपोर्ट जारी झाल्यानंतर 3 महिन्यांच्या आत ही कागदपत्रे ओसीआय पोर्टलवर अपलोड करावी लागतील.

कधीपर्यंत भारतात प्रवास करण्यास बंधन नाही?
ओसीआय पोर्टलवर कागदपत्र अपडेट झाल्यानंतर, कार्डधारकास त्यांच्या ई-मेलवर एक पावती पाठविली जाईल. नवीन पासपोर्ट जारी करण्यापासून ते फोटो व कागदपत्रांच्या अपडेटच्या मंजुरीपर्यंत भारतात येण्या-जाण्यासाठी किंवा प्रवासासाठी कोणतेही बंधन नाही.

ओसीआय म्हणजे काय?
घटनेनुसार भारतीयांना दुहेरी नागरिकत्व मिळू शकते. परंतु नागरिकत्व कायदा 1955 च्या कलम 7B मध्ये विशिष्ट प्रकारच्या गटाला काही सुविधा उपलब्ध आहेत, या विशिष्ट गटाला ओसीआय ओव्हरसीज सिटीझन्स ऑफ इंडिया कार्डधारक म्हणतात. सोप्या भाषेत सांगायचे तर ओसीआय कार्डधारक भारतीय वंशाची व्यक्ती असते. ज्याने दुसर्‍या देशाचे नागरिकत्व घेतले आहे. ओसीआय कार्डधारक सर्व देशांसाठी वैध आहे. पाकिस्तान व बांगलादेशचे नागरिकत्व मिळवलेल्या भारतीय वंशाच्या नागरिकांना ही सुविधा मिळत नाही.